Η περιοχή του Καϊάφα και της ομωνύμου Λουτροπόλεως βρίσκεται στα όρια του Δήμου Ζαχάρως. Περιλαμβάνει τη θάλασσα του Ιονίου πελάγους με την εκτεταμένη και καθαρή αμμώδη ακτή, το θαυμάσιο πευκόδασος της Στροφυλιάς, την πεδινή περιοχή και την οροσειρά του μυθικού όρους Λαπίθα στους πρόποδες του οποίου βρίσκεται από δυτικά η πηγή των Ανιγρίδων Νυμφών και ανατολικά η πηγή του Γερανίου αύλακα. Οι ιαματικές πηγές έχουν την αρχή τους, στους μυθικούς χρόνους. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι η λίμνη δεν υπήρχε την εποχή του ιστορικού παρά μόνο ο ποταμός Ανιγρος ο οποίος πήρε την ονομασία του από το σπήλαιο των Ανιγρίδων Νυμφών. Οι πρόγονοί μας πίστευαν πως μέσα στο μεγάλο σπήλαιο προς τα δυτικά κατοικούσαν νύμφες.
Η μία ήταν η Καλλιάφεια από την οποία προήλθε και η σημερινή ονομασία “Καϊάφας” η δεύτερη η Πηγαία και η τρίτη η Ιασις στην οποία απέδιδαν και την ιαματικότητα των νερών. Μερικοί αναφέρουν την ύπαρξη και μιας τέταρτης νύμφης με το όνομα Συνάλλαξις. Αλλη παράδοση όσον αφορά τη δυσοσμία των νερών αναφέρει ότι εκεί κατέφυγε να πλύνει και να καθαρίσει την πληγή του ο Κένταυρος Νέσσος που χτυπήθηκε από τα βέλη του Ηρακλή. Στον Κένταυρο αυτό ανέθεσε ο Ηρακλής να περάσει την γυναίκα του Δηάνειρα στον Αχελώο ποταμό. Στη μέση του ποταμού ο Κένταυρος θέλησε να βιάσει τη Δηάνειρα. Στις φωνές της δε ο Ηρακλής από την απέναντι όχθη, τόξευσε τον Κένταυρο και εκείνος τότε κατέφυγε στις σπηλιές να πλύνει το τραύμα του.
Τα ιαματικά νερά είναι πλούσια σε υδρόθειο. Το κλίμα είναι απαλλαγμένο από ισχυρούς ανέμους, ατμοσφαιρικές μεταβολές και θερμικές διακυμάνσεις. Η θερμοκρασία παραμένει καθ’ όλη τη λουτρική περίοδο από Μαΐου – Οκτωβρίου μεταξύ 20ο – 30ο C. Η λίμνη αποτελούσε σπουδαίο και πλούσιο κυνηγότοπο υδροβίων πουλιών. Με τον αστείρευτο θησαυρό του κυνηγιού και των ψαριών η λίμνη υπήρξε θαυμάσιο ιχθυοτροφείο και τόπο επιβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Το κυνήγι της μπάλιζας γινόταν συστηματικά μέσα στη λίμνη με μονόξυλα λόγω της χαμηλής πτήσεως των πουλιών αυτών.
Μύθοι και ιστορίες για τον Καϊάφα
Πολλοί αρχαίοι περιηγητές μίλησαν για τον παράξενο εκείνο τόπο όπου έβγαιναν τα νερά με την έντονη οσμή από το βράχο, όπου έσμιγαν τα δυο ποτάμια και όπου το έδαφος ήταν βαλτώδες και επικίνδυνο. Τα αρχαία χρόνια έρχονταν επισκέπτες στην περιοχή γιατί τα νερά των πηγών που έβγαιναν μέσα από τις σπηλιές στα βράχια του Λαπίθα είχαν θεραπευτικές ιδιότητες.
Η κακοσμία του νερού λέγανε ότι οφειλόταν στο ότι ο Κένταυρος Χείρωνας ήρθε εδώ και έπλυνε την πληγή που του είχαν προκαλέσει τα φαρμακερά βέλη του Ηρακλή.
Άλλη εκδοχή αναφέρει τον αργοναύτη Μελάμποδα που έριξε εδώ τα σκευάσματα που χρησιμοποίησε για τον καθαρμό των θυγατέρων του μυθικού βασιλιά του Άργους Προίτου. Αυτές καυχιόντουσαν τόσο για την ομορφιά τους που η Ήρα τις τιμώρησε τρελαίνοντάς τες.
Η χριστιανική παράδοση, με τη σειρά της, ισχυρίζεται ότι εδώ έκανε μπάνιο για να συνέλθει ο Καϊάφας όταν ναυάγησε στην περιοχή ταξιδεύοντας για τη Ρώμη. Κατά μια εκδοχή τα νερά μολύνθηκαν από το μιασμένο κορμί. Κατά άλλη εκδοχή, τα νερά αρνήθηκαν να περιθάλψουν το δικαστή του Ιησού και τον έδιωξαν με τα βρωμερά νερά του